Gehoor

Om te communiceren is ons gehoor van groot belang. 

De omgeving niet goed (meer) kunnen horen of verstaan wordt door veel mensen als zeer belemmerend ervaren. Een verminderd gehoor heeft daarnaast ook nog een andere invloed op kinderen, namelijk als zij niet goed horen, kan dat problemen opleveren in de spraak-en/of taalontwikkeling. Kinderen leren taal door te luisteren naar hun omgeving en spraak- en taal te imiteren.   

Middenoorontstekingen

Wanneer een kind een middenooronsteking heeft kan er (door vocht in het middenoor) tijdelijk minder goed gehoord worden.  

Het gehoorverlies is licht tot matig van aard (tussen de 0 en 50 dB) en bedraagt gemiddeld 20 dB. Middenoorontstekingen komen vaak voor bij jonge kinderen; waarbij de klachten na 5 a 6 weken weer voorbij zijn en het kind weer goed kan horen. Heeft een kind echter in de eerste levensjaren geregeld middenoorontstekingen dan kunnen er problemen in de spraak-taalontwikkeling ontstaan. Enkele voorbeelden van problemen in de spraak-taalontwikkeling bij geregeld middenoorontstekingen zijn een verminderde spraakverstaanbaarheid ( moeite met de uitspraak van klanken), problemen/achterstand in de ontwikkeling van de woordenschat, problemen/achterstand in de ontwikkeling van de zinsbouw en/of een verminderde aandacht/vermoeidheid door meer inspanning om goed te kunnen horen. 

In enkele gevallen wordt een medische ingreep toegepast, zoals het plaatsen van middenoorbuisjes (trommelvliesbuisjes). Dit wordt verricht door een KNO-arts. 

Wat kan de logopedist voor u betekenen? 

Komt u of uw kind in behandeling bij de logopedist en vermoedt de logopedist dat er sprake is van een verminderd gehoor? 

De logopedist zal in dit geval adviseren naar een KNO-arts of het Audiologisch Centrum (AC) te gaan om het gehoor te laten controleren. In de regel zien we dat kinderen de achterstand in de spraak- en/of taalontwikkeling doorgaans weer inhalen nadat het gehoor hersteld is. Dit kost echter tijd. In sommige situaties kan onderzoek, advies en behandeling van de logopedist helpen de achterstand te snel(ler) te minimaliseren en/of zo efficiënt mogelijk in te halen en daarbij latere leerproblemen te voorkomen. 

 

Heeft u twijfels over het gehoor van uw kind? Op https://kinderhoortest.nl/ kunnen kinderen op een snelle en eenvoudige manier hun gehoor testen. Wanneer de uitslag niet goed is is het verstandig om uitgebreid gehooronderzoek te laten uitvoeren. Bespreek twijfels over het gehoor met uw logopedist. 

 

Auditieve vaardigheden

Bij de auditieve vaardigheden is meer nodig dan ‘horen’ alleen. 

Wanneer een kind goed kan horen kan het nog steeds problemen hebben met luisteren of de auditieve vaardigheden. De auditieve vaardigheden zijn te verdelen in een drietal aspecten:

  • Auditieve concentratie (luisterhouding)
  • Auditief (temporeel) geheugen
  • Fonologisch bewustzijn

Auditieve concentratie (luisterhouding)

Met auditieve concentratie bedoelen we een goede luisterhouding.  

Een goede luisterhouding is voor de meesten van ons vanzelfsprekend. We kunnen ons afsluiten voor onbelangrijke geluiden wanneer we naar iemand luisteren, bijvoorbeeld de televisie die aanstaat of een voorbijrijdende auto. We kunnen een gesprek voeren op een feestje waarbij er veel geluid om ons heen is. We kunnen in een rumoerige omgeving bepaalde, belangrijke geluiden filteren en onze aandacht daarop richten. Van kinderen die moeite hebben met de auditieve concentratie wordt vaak gezegd dat ze in hun ‘eigen wereldje’ leven of in hun ‘bubbel’ zitten; daarmee wordt vermoedelijk bedoeld dat ze nauwelijks oor hebben voor signalen van buitenaf. Een goede luisterhouding/auditieve concentratie vormt de basis voor de andere auditieve vaardigheden.

Auditief (temporeel) geheugen

Een andere belangrijke voorwaarde is een goed auditief (temporeel) geheugen. 

Dit is het geheugen dat ons in staat stelt verbale informatie zoals gesproken klanken, woorden of zinnen maar ook muziek of geluiden letterlijk en in de juiste volgorde ‘vast te kunnen houden’. Enkele voorbeelden van het auditief geheugen zijn:

 

* het onthouden van verbaal gegeven opdrachten die meerdere stappen hebben

* het onthouden van telefoonnummers

* luisteren naar de radio tijdens een wedstrijd, het onthouden van het antwoord en vervolgens het nummer bellen om uw antwoord door te geven

 

Kinderen die problemen hebben met het auditief geheugen hebben vaak moeite met aandacht en het onthouden van auditief aangeboden informatie. Vaak is er sprake van problemen in de taalontwikkeling aangezien deze kinderen het moeilijk vinden om de klanken en woorden te herhalen die nodig zijn om de taal te verwerven. Het kost deze kinderen meer tijd om informatie die ze gehoord hebben te herkennen en verwerken. 

 

Fonologisch bewustzijn 

Al vanaf jonge leeftijd ontwikkelen kinderen spelenderwijs hun taalbewustzijn met daarbij begrippen als ‘verhaal’, ‘zin’, ‘woord’ of ‘klank’. Het bewustzijn van de klanken noemen we het fonologisch bewustzijn.   

Al vanaf jonge leeftijd ontwikkelen kinderen spelenderwijs het taalbewustzijn met daarbij begrippen als ‘verhaal’, ‘zin’, ‘woord’ of ‘klank’. Het bewustzijn van de klanken noemen we het fonologisch bewustzijn. Dit is het bewust worden van de klanken maar ook kunnen omgaan met klanken. Denk hierbij aan:

 

* het kunnen opdelen van woorden in lettergrepen

* samenvoegen van lettergrepen tot woorden

* het herkennen en toepassen van een eindrijm. 

 

Het fonologisch bewustzijn is nodig om goed te leren praten maar ook om kritisch te leren luisteren naar geluiden, woorden en zinnen. Een gevorderde fase van het fonologisch bewustzijn is het fonemisch bewustzijn, dit is het besef dat woorden zijn opgebouwd uit fonemen (letterklanken).  Denk bij het fonemisch bewustzijn ook aan:

 

* het horen, onderscheiden van de eerste, middelste of laatste klank van het woord
* het hakken en plakken (auditieve analyse en synthese) van woorden
* verschillen kunnen horen tussen klanken en woorden (auditieve discriminatie)
* het manipuleren van klanken en woorden (als ik bij het woord /kat/ de /k/ weghaal en er een /r/ voor in de plaats zet, welk woord wordt dit dan?).  

 

Het beheersen van de auditieve vaardigheden is een belangrijke voorwaarde voor het leren lezen en spellen (schrijven). Zo hebben kinderen in groep 3 de auditieve vaardigheden hard nodig voor het leren van de klank-tekenkoppeling (welke klank hoort bij welke letter; als je een /b/ hoort hoe ziet die er dan uit?). Het kan zijn dat kinderen in hogere groepen, doordat de basis van de auditieve vaardigheden niet voldoende ontwikkeld is, problemen krijgen in het lezen en de spelling (schrijven).  

 

Wat kan de logopedist voor u betekenen? 

De logopedist doet onderzoek naar de klachten en stelt een behandelplan op gericht op waar u en uw kind behoefte aan hebben.

De behandeling is echt maatwerk en van vele factoren aanwezig. Er kunnen adviezen gegeven worden om de omgeving te optimaliseren, de luisterhouding te verbeteren, het auditief geheugen te verbeteren en/of het fonologisch bewustzijn te verbeteren. Bij oudere kinderen kan er ook sprake zijn van problemen met het lezen en/of spellen, moeite met het vervoegen van woorden of onduideljke spraak. De logopedist doet dan zowel onderzoek naar de auditieve vaardigheden, het lezen en spelen als de taalontwikkeling. Een logopedist mag geen dyslexie diagnosticeren, voor meer informatie zie pagina Tarieven en vergoeding

 

Algemeen                                                                              Formulieren                                                                          Logopediepraktijk LogoMere

Nieuws                                                                    Contactformulier                                                   036 – 548 56 04

Cookieverklaring                                                  Aanmeldformulier                                                 info@logomere.nl
Privacyverklaring